Günümüzdeki kişilik analizlerinden cogu ticari amaçlarla geliştirilmiş durumda. Özünde Para para para.. ibni sina ise bu konuda tamamından farklı bir durum sergiliyor. Var olan geçmişten gelen kişilik eğilimini sağlık boyutunda daha da geliştirmiş.
Para değil insanlık önplanda. Sağlık önplanda. İnsani faydalar önplanda. Günümüzde insanı nasıl köle gibi kullanırızı sorgularlarken.. ibni sina nasıl daha iyi faydalı olabiliriz. Onlara nasıl yardımcı olabilirize odaklanmış.
Günümüz kişilik analizlerin insani faydalarını yabana atmış değilim tabiki. Yine de ibni sinada özel bir tarafın varlığını vurgulamak istedim.
İsimlere takılmayın. Verilen adlar sizi yanıltmasın. Öze ve mantığa inin. Detaylar sulandırmalar dikkatini dağıtmasın.
İbni sinanın mantıgı da MBTI mantıgı da uç ve zıt noktalarda değil. Sadece bakış açısı ve noktalar farklı.
İbni sinanın analizinde ilgimi çeken kişinin derisine bakarak kişiliği hakkında fikir yürütmek. Bu beni cok heyacanlandırıyor. Bambaşka bir bakış açısı sunuyor.
İbni sinanın kişilik analizde de kutuplar söz konusu. Keskin ve net kutuplar var..
2 ana kutup üzerinden olay çözülmüş zaten..
Sıcak ------- Soğuk
Kuru ------ Nemli (ya da akıcı)
ve bu ikili kutup üzerinden 4 ana kişilik grubu ortaya çıkartılmış..
1. Sıcak ve kuru olanlar yani ateş
2. Sıcak ve nemli olanlar yani hava
3. Soğuk ve kuru olan yani toprak
4. Soğuk ve nemli olan yani su..
Havas-ı Erba işte böyle ortaya çıkmış oluyor..
Ateş, Hava, Toprak ve su..
Ve o dönemin dil yapısına göre de bunlara isim verilmiş ve makam tahsis edilmiş..
1. Safravî Mizaç (colérique) : Karaciğerde saklanan sarı safra ise sıcak ve kuru
2. Demevî Mizaç (sanguin): Bedeni dolaşan kan sıcak ve akıcı
3. Sevdâî Mizaç (mélancolique): dalak ve midede bulunan kara safra (sevda) soğuk ve kuru
4. Balgamî Mizaç ya da Lenfavi (flegmatique): Beyinde saklanan balgam soğuk ve akıcı
Nitelik Olarak ise kavramsal isimler;
1. Mahrûr (sıcak tabiatlı)
2. Mebrûd (soğuk tabiatlı)
3. Yâbis (kuru tabiatlı)
4. Mertûb (yaş tabiatlı)
Geçmiş dönemlerde bu şekilde tarif etmişler..
Böylece kişiliklere dair 4 kutup ortaya atılmış..
Peki Curl Jung bu kişilik eğilim ve analizinden ne kadar etkilenmiş olabilir? MBTI in özünde bu yukarıdaki eğilimlerle bir bağ olabilir mi?
Ne dersiniz?